IZ NOB-A
______________________________________
______________________________________________________________
Spomenik sa imenima poginulih boraca u Smoljani kod Srednje škole (sliku sačuvala Biljan Pejanović) |
U Narodnooslobodilačkoj borbi i socijalističkoj revoluciji sa područja ratne opštine Smoljana ucestvovalo je 882 drugova i drugariса. То predstavlja više od 25. posto od икupnog broja stanovnika opštine. Tako таsovпо иčešće naroda u borbi je nepoznato u evropskim relacijama.
Naime, u ratnoj teoriji i praksi 10 – 15% stanovništva godišta od 15 do 55 godina života moguće je mobilisati za rat. Kada bi se mogao utvrditi procent učešća u NOB generacija od 15- 55 godina onda bi postotak иčešća naroda ove opštine bio znatno veći.
Od ukupnog broja učesnika NOB 80 posto su mlađi od 27. godina.
Samo u toku 1941. godine stupilo je u partizanske jedinice 192. druga i drugarice.
Ukupno je za vrijeme rata izgubilo živote 342 žitelja ove opštine, među kojima je i 100 žrtava fašističkog terora.
U vojnim formacijama jedinica NOV i POJ učestvovalo je 580 drugova i drugarica, od čega je poginulo 242 a preživjelo 338 među kojima 94 nosioca Partizanske spomenice 1941. u vojnim formacijama učestvovalo je 56 djevojaka, a poginulo je 16.
Kvislinzi i okupator zapalili su 224 kuće i više stotina pomoćnih zgrada.
Za borbu naroda opštine Smoljana karakteristično je: prvo, narod ovoga kraja se u ogromnoj većini već 1941. i 1942. godine opredijelio za ustanak i ciljeve narodnooslobodilačke borbe. Za sve vrijeme rata samo se 14 ljudi našlo na strani neprijatelja zbog kukavičluka, zabluda i nasjedanja četničkoj propagandi. Razvoj ustanka u selima opštine tekao je postupno i bez prekida i u srazmjeri sa opštinn razvojem ustanka u bosanskopetrovačkom kraju. U toku čitavog rata nije bilo ni kolebanja ni osipanja pristalica NOP-a.
Iz knjige "NAROD RATNE OPŠTINE SMOLJANA U NOR-u I REVOLUCIJI"
(Uvod - Boško Stojanović)
Borci i ranjenici 3.Krajiške brigade prelaze rijeku za vrijeme 7.neprijateljske ofanzive
SLAVA SVIM POGINULIM BORCIMA ZA SLOBODU I ŽRTVAMA FAŠISTIČKOG TERORA...
Postovano urednistvo,
ОдговориИзбришиIznenadjujuce kao sto samo zivot zna da slozi, dospeo sam na ovaj divan sajt vodjem tragovima i nasljedjem moga , sada pokojnog oca, Boska Stojanovica! Mozete samo da zamislite moju radost kada sam na vasoj naslovnoj stranici video citat iz jedne od njegovih knjiga i zapisa. Mnogo vam hvala, sto time doprinosite da delo moga oca ne zivi samo u nasoj i nama bliskim porodicama. Krajina je oduvek bila sinonim za karakterne, nesebicne i odane ljude od ponosa i cestitosti, pa zelimo da se i nas Bosko pamti po tome! Hvala vam mnogo, srecan vam rad i srdacan pozdrav iz Kanade!
Profesor Zvonimir Stojanovic
Centennial College, Toronto